متن شبهه:

تبلیغ جنبه ترسناک دین یعنی عذاب، جهنم، دوزخ و خشم الهی باعث دین گریزی جوانان می شود. این جنبه دین برای جوانان غیر جذاب است. تاکید بر آیات مربوط به غضب، خشم، جهنم، دوزخ، آتش و عذاب خطا بوده و با فطرت انسانی و رحمت الهی ناسازگار است.

1. نتیجه این تفکر چیزی نیست جز حذف بسیاری از احکام فقهی که نهایتا به اباحه گری ختم می شود.
2. خدای متعال، هم رحمان و رحیم است و هم «اشدّالمعاقبین»؛ هم دارای بهشت است، هم دارای جهنّم است. خدای متعال، مؤمنین و غیر مؤمنین را یکسان به حساب نیاورده؛ اَفَمَن کانَ مُؤمِنًا کَمَن کانَ فاسِقًا لا یَستَوون. مومن و کافر هرگز با هم مساوی نیستند. سوره سجده / آیه ۱۸
3. کتمان جنبه رحمانی اسلام صحیح نیست؛ زیرا باعث ناامیدی بندگان خداوند از رحمت الهی می شود همچنین کتمان غضب و خشم الهی نیز صحیح نیست زیرا بندگان را نسبت به خداوند جریح می کند. در دین مبین اسلام هم رحمت است و هم غضب.
4. خداوند در قرآن کریم بارها خطاب به پیامبر اسلام نیز می فرمایند:
   … وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِیرًا
   ﻭ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺟﺰ ﻣﮋﺩﻩ ﺭﺳﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﻢ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ. سوره اسراء / آیه ۱۰۵
   این آیات و مانند آن به روشنی نشان می دهد که دین هم بشارت دارد و هم انذار و افراط و تفریط در هرکدام از ایندو مردود است.
5. خداوند تبارک و تعالی همانگونه که در قرآن کریم سخن از رحمت الهی به میان آورده است بارها از غضب الهی نیز سخن گفته است.
   وَلَا تَطْغَوْا فِیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُمْ غَضَبِی وَمَن یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوَى.
   ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﺍﻟﻬﻲ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺸﻢ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻳﺪ، ﻭ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﺸﻢ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻳﺪ، ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻫﻠﺎﻙ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. سوره طه / آیه ۸۱
6. خداوند تهدید به انتقام می کند. و حتی خطاب به کسانی که به این امر توجه نمی کنند با لحنی توبیخ آمیز می فرمایند:
   أَلَیْسَ اللَّهُ بِعَزِیزٍ ذِی انتِقَامٍ
   ﺁﻳﺎ ﺧﺪﺍ ﺗﻮﺍﻧﺎﻱ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻧﺘﻘﺎم ﻧﻴﺴﺖ؟ سوره زمر / آیه ۳۷
7. امیر المومنین علی(ع) نیز در حکمت ۹۰ نهج البلاغه می فرمایند:
   «فقیه کامل کسى است که مردم را نه از آمرزش خداوند نا امید گرداند و، نه از رحمت حق مأیوسشان سازد، نه از عذاب خدا ایمنى دهد.»
   علاوه بر این موارد آیات و روایاتی بسیاری درباره عذاب الهی وجود دارد و توجه به آنها در کنار رحمانیت خداوند تبارک و تعالی نقش اساسی در تربیت صحیح و متعادل انسان ها دارند و عدم توجه به این آیات عملا تربیت صحیح ممکن نیست. به قول بابا طاهر:
   به دنیا هیچکس کی ماندنی بی
   که دامان بر جهان افشاندنی بی
   همی لا تقنطوا خوانی عزیزم
   مگر یاویلنا ناخواندنی بی
   
   

حجت‌الاسلام محمدمهدی فریدونی